Pobór próbek oleju
– instrukcja ogólna

informacje ogólne

1. Pojemnik na próbkę

Próbki należy pobierać do sterylnie czystych (wszelkie zanieczyszczenia, w tym również wilgoć mają wpływ na wyniki wykonywanych analiz) pojemników szklanych lub z tworzywa sztucznego (pojemniki jednorazowe) o pojemności właściwej dla zakresu badawczego. Stosowane pojemności 100-2000 ml.

• oleje smarowe, obiegowe i hydrauliczne – stosować pojemniki z tworzywa sztucznego lub
  szklane.
• oleje elektroizolacyjne – szklana strzykawka (badania DGA), pojemnik aluminiowy (badania fizykochemiczne).

W przypadku korzystania z akcesoriów pomocniczych jak pompka próżniowa i sonda zaleca się
stosowanie pojemników dedykowanych dopasowanych do pompki próżniowej. Zaleca się stosować pojemniki udostępniane przez laboratorium badawcze.

2. Druk próbki

Właściwe wypełnienie druku jest niezbędne dla identyfikacji oraz prawidłowej interpretacji wyników badań, którym pobrana próbka zostanie poddana. W odpowiednie pola druku proszę rzetelnie wpisać wszystkie znane informacje. Szczegóły na druku próbki (kliknij i pobierz).

3. Sposób poboru próbki

Pobór próbki powinien być zawsze ukierunkowany na cel badania a próbka powinna być
reprezentatywna. Reprezentatywna próbka to taka, która reprezentuje stan/jakość oleju
krążącego/smarującego w układzie olejowym.

Dla badań rutynowych w celu określenia stanu technicznego urządzenia oraz oleju pobór należy
przeprowadzić stosując zasady jak niżej:

• tylko z aktywnych stref
• na ruchu
• w warunkach nominalnych obciążeń i temperatury
• w miejscach przepływu burzliwego (kolana, zmiana kierunku przepływu)
• przed filtrami
• pobór ze zbiornika olejowego jest ostatecznością, w sytuacji gdy nie ma możliwości poboru w wyżej wymienionych warunkach.

W specyficznych przypadkach cel przeprowadzonych analiz wymaga poboru z innego miejsca (punkty pomocnicze) np. aby zbadać skuteczność filtracji próbki powinny być pobrane zarówno przed jak i za filtrem, dno zbiornika olejowego – kontrola obecności wolnej wody.

4. Powtarzalność poboru

W celu zapewnienia właściwego trendu próbki należy pobierać:

• zawsze z tego samego miejsca
• w ten sam sposób
• w tych samych warunkach
• przez ten sam , przeszkolony personel
• dopilnuj aby nieprawidłowa procedura poboru nie stała się przyczyną
  zanieczyszczenia próbki

5. Czysta linia poboru próbki, wymagania przepłukiwania

Zadbaj o możliwie wysoką czystość elementów/ akcesoriów poboru oraz przepłukanie

• króćca pobierczego
• elementu pobierającego (pompka, sonda/wężyk, przenośny zawór pobierczy)
• pojemnika na próbkę
• zadbaj o odpowiednie przepłukanie martwych stref, ilość niezbędna do przepłukania
  5-10 razy objętości martwej strefy

6. Podstawowe warunki bezpieczeństwa pracy

Przed przystąpieniem do poboru próbki należy:

• zapoznać się z ogólną instrukcją BHP obowiązującą na obiekcie, na którym praca jest
  wykonywana
• zapoznać się z kartą charakterystyki pobieranej substancji
• stosować środki ochrony indywidualnej wymagane w miejscu poboru

Pobór z króćca pobierczego

1. Przygotuj niezbędne akcesoria:

• pojemnik na próbkę wraz z drukiem + długopis, lub smartfon oraz dedykowana
  aplikacja
• pojemnik na odpuszczenie oleju (zazwyczaj właściwe jest wiadro, czasami konieczne
  jest naczynie o innym kształcie np. wanienka)
• czyściwo, pojemnik na zużyte czyściwo
• opcjonalnie klucz do otwarcia/zamknięcia zaworu

2. Zorganizuj miejsce pracy

Jeśli to możliwe zapewnij sobie przestrzeń umożliwiającą swobodę działania. Konstrukcja
urządzenia może wymagać wspinaczki na urządzenie lub wymuszać przyjęcie
nieergonomicznej pozycji podczas poboru.

3. Wypełnij druk próbki

Wpisz we właściwe pola wszystkie znane informacje, oznacz pojemnik na próbkę naklejką z numerem i kodem kreskowym (z dolnej części druku). Czynności p.3. te można wykonać również po zakończeniu poboru.

4. Czyściwem dokładnie oczyść końcówkę króćca

5. Przygotuj/podstaw pojemnik na odpuszczenie/przepłukanie króćca oleju

Odpuść odpowiednią ilość oleju znajdującą się w „martwej strefie”, kilkukrotnie zmniejsz i zwiększ przepływ oleju. Ustaw stabilny/bezpieczny przepływ oleju przez króciec.

6. Podstaw pojemnik na próbkę i pobierz odpowiednią ilość próbki

• podczas napełniania pojemnika nie manipuluj strumieniem oleju
• nie dotykaj pojemnikiem króćca pobierczego
• otwórz pojemnik bezpośrednio przed poborem i zamknij bezzwłocznie po napełnieniu. Jeżeli
  istnieją jakiekolwiek wątpliwości do czystości pojemnika, pierwszą partię pobranego oleju
  należy wykorzystać jako olej płuczny i wylać, po czym pobrać próbkę docelową
• zabezpiecz pobraną próbkę w worku strunowym
• w przypadku otoczenia zapylonego, zawilgoconego itp. otwórz pojemnik wewnątrz
  zamkniętego worka strunowego, napełnij pojemnik przebijając worek końcówką króćca,
  zamknij pojemnik nie otwierając worka

7. Zamknij przepływ oleju, wyczyść króciec z pozostałości oleju

Umieść zużyte czyściwo w przeznaczonym na nie pojemniku. Zachowaj porządek nie gorszy
niż zastany przed rozpoczęciem poboru

Pobór przy pomocy pompki próżniowej

1. Przygotuj niezbędne akcesoria:

• pojemnik na próbkę wraz z drukiem + długopis
• pompkę – upewnij się, że gwint pojemnika na próbkę jest kompatybilny z gwintem
  pompki, w razie konieczności przygotuj odpowiednią redukcję
• wężyk, nóż do odcięcia właściwego kawałka węża
• bagnet
• czyściwo
• pojemnik na zużyte czyściwo i węże
• klucz odpowiedni do otwarcia/zamknięcia zbiornika olejowego

2. Zorganizuj miejsce pracy

Jeśli to możliwe zapewnij sobie przestrzeń umożliwiającą swobodę działania. Konstrukcja
urządzenia może wymuszać przyjęcie nieergonomicznej pozycji podczas poboru.

3. Wypełnij druk próbki

Wpisz we właściwe pola wszystkie znane informacje, oznacz pojemnik na próbkę naklejką z numerem i kodem kreskowym (z dolnej części druku). Czynności p.3. te można wykonać również po zakończeniu poboru.

4. Zmontuj zestaw pobierczy:

• pojemnik + ewentualna redukcja + pompka + właściwej długości wężyk
• dopilnuj aby nieprawidłowa procedura poboru nie stała się przyczyną zanieczyszczenia próbki ani wnętrza układu olejowego
• dopilnuj aby pompka była wyczyszczona przed każdym poborem
• pamiętaj, że niedopuszczalne jest więcej niż jednokrotne użycie jednego kawałka węża
• starannie wyczyść okolice miejsca poboru próbki zanim otworzysz zbiornik olejowy

5. Otwórz zbiornik

Przy pomocy bagnetu wprowadź końcówkę węża do wnętrza zbiornika. Próbka powinna być pobrana z centralnej części zbiornika, w miejscu bliskim powrotowi oleju. Dno zbiornika, okolice ścianek oraz powierzchnia oleju są potencjalnym miejscem koncentracji zanieczyszczeń.

6. Pobierz wymaganą ilość próbki

Jeżeli istnieją jakiekolwiek wątpliwości do czystości pojemnika, wężyka, pierwszą partię pobranego oleju należy wykorzystać jako olej płuczny i wylać, po czym pobrać próbkę docelową.
Rozmontuj zestaw pobierczy, bezzwłocznie zakręć pojemnik na próbkę nakrętką. Zabezpiecz próbkę w worku strunowym.

7. Zamknij zbiornik

Umieść zużyte czyściwo i wąż w przeznaczonym na nie pojemniku. Zachowaj porządek nie gorszy niż zastany przed rozpoczęciem poboru.

Pobór próbki smaru

1. Usunąć osłony inspekcyjne łożyska tocznego lub osłonę kalamitki (w przypadku gdy brak otworów inspekcyjnych).
2. Stosując do poboru strzykawkę i wężyk odciąć ok. 10 cm wężyka. Nałożyć końcówkę odciętego wężyka na strzykawkę.
3. Pobrać strzykawką smar napełniając wężyk (8×1). Należy zwrócić szczególną uwagę aby nie pobrać smaru świeżego, obserwuj pobieraną próbkę! Po zakończeniu poboru zagięty wężyk wprowadzić do pojemnika na próbkę.
4. W przypadku gdzie można zastosować szpatułkę należy pobrać smar z miejsca możliwie blisko elementów tocznych. Nie pobieraj smaru świeżego! Po pobraniu wprowadź smar do pojemnika na próbkę, jeżeli to możliwe szpatułkę również umieść w pojemniku.
5. Dla potrzeb analizy trendu parametrów zużyciowych i własności smaru próbkę należy pobierać zawsze z tego samego miejsca.
6. W celu odniesienia wyników badań do wartości referencyjnych pobrać próbkę smaru świeżego z pojemnika smaru świeżego lub ewentualnie z łożyska po montażu.
7. Oznaczyć próbkę.