Płukanie układów olejowych

Brudny układ olejowy bardzo często jest jedną z głównych przyczyn emisji zanieczyszczeń i wpływu na przyspieszoną degradację oleju i smarowanych komponentów. Wśród głównych przyczyn najczęściej wymieniamy:

• – przyczyny wynikające z dynamiki pracy maszyny (drgania, niedowaga, zmienne obciążenia)
• – niewłaściwa czystość oleju dostającego się do smarowanych elementów
• – niewłaściwe własności fizyko-chemiczne oleju (np. zła lepkość, napowietrzenie; )
• – produkty degradacji oleju (varnish, osady, szlamy)

W układzie olejowym wyróżnić możemy dwa typy zanieczyszczeń: zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne.

• – Zanieczyszczenia organiczne to pochodne węglowodorów, które zawierają w składzie chemicznym węgiel. Są to produkty degradacji olejów i osady, często możliwe jeszcze do rozpuszczenia.
• – Zanieczyszczenia nieorganiczne to produkty zużycia metalicznego, rdzy, korozji a także zanieczyszczenia mineralne.

Zanieczyszczenia przyklejają się do elementów układu olejowego oraz zalegają w tzw. martwych strefach. Wibracje, zmiany temperatury oleju powodują ich oderwanie i cyrkulację w systemie olejowym.

Wyróżnić można trzy główne przyczyny występowania wody w układzie olejowym:

1. Woda z obiegu chłodzenia
Woda jest głównym medium używanym do chłodzenia. Każda nieszczelność powoduje kontakt oleju z wodą oraz przenikanie do układu olejowego. Ciśnienie wody w układach chłodzenia oleju jest najczęściej niższe niż oleju, w takim wypadku woda najczęściej przedostaje się do oleju w przypadku działającego układu chłodzenia i niedziałającego układu olejowego, w przypadku układu z wyższym ciśnieniem wody ta może przedostawać się zaraz po powstaniu nieszczelności.

2. Woda pochodzą z pary
Poprzez nieszczelne uszczelnienia parowe para może przedostawać się do układu olejowego.

3. Woda pochodząca z wilgoci z otoczenia
Układ olejowy nigdy nie może być szczelnym układem z uwagi na fakt konieczności wyrównywania ciśnień. Bardzo często układy olejowe ulokowane są w otoczeniu urządzeń emitujących parę, a maszynownie są wilgotnymi środowiskami, w takim przypadku każda nieszczelność i brak odpowiedniego zabezpieczenia w postaci zapewnienia szczelności zbiornika i użycia odpowiedniego filtra oddechowego powoduje przedostawanie się wilgoci z otoczenia do wnętrza układu olejowego.

Układy olejowe oraz pompy są projektowane dla zachowania laminarnego przepływu oleju. Zanieczyszczenia nigdy nie zostaną usunięte z oleju w takiej sytuacji.

Natomiast podczas płukania zewnętrznym agregatem, wydajność pompy jest dobierana po kątem zapewnienia turbulentnego przepływu oraz zapewnienia co najmniej trzykrotnie większego przepływu w stosunku do pomp systemowych.

Najlepiej płukać układ olejowy podczas pierwszego uruchomienia. Podczas pierwszego uruchomienia układ olejowy jest w szczególności narażony na skutki występowania zanieczyszczeń w układzie olejowym.

Rurociągi układu olejowego podczas montażu podlegają spawaniu, szlifowaniu czy innego rodzaju obróbce oraz są zabrudzone zanieczyszczeniami z procesu składowania materiału na budowie. Niewłaściwe przygotowanie układu do rozruchu może spowodować uszkodzenie łożysk już w pierwszych godzinach pracy.

Podczas postoju remontowego
Płukanie układu olejowego to część postoju remontowego która jak wynika z dobrych praktyk inżynierskich powinna wystąpić. Ważne jest aby dobrze zaplanować tą czynność aby weszła na stałe do harmonogramu remontów.

Podczas awarii
Podczas jakiejkolwiek awarii związanej z uszkodzeniem łożysk, kompozyt łożyskowy dostaje się do układu olejowego i roznosi się po całym systemie. Aby usunąć elementy stopu łożyskowego niezbędne jest wykonanie płukania.

W przypadku silnego zabrudzenia układu olejowego
Regularne wykonywanie badań oleju daje użytkownikowi urządzenia wiedzę o stanie łożysk oraz zabrudzeniu układu olejowego. W takich wypadkach należy bezwzględnie zaplanować płukanie układu olejowego.

Pierwszymi oznakami zabrudzonego układu olejowego jest pogorszenie klasy czystości oleju. Zignorowanie tego faktu niesie za sobą poważne konsekwencje podczas dalszej eksploatacji, gdyż dochodzi do efektu aglomeracji zanieczyszczeń w większe cząstki.

Kolejną oznaką występującą w początkowej fazie jest wzrost różnicy ciśnień na filtrach układu olejowego. Regularna diagnostyka daje duże możliwości wyeliminowania zagrożenia już w początkowych stadiach zabrudzenia układu.

Silne zabrudzenie układu olejowego również zostanie zaobserwowane podczas postoju remontowego średniego, często okazuje się że bardzo łożysk jest nienaturalna dla materiału.

Aby poprawnie przygotować się do zadania płukania układu olejowego, konieczne jest zatrzymanie pracy maszyny. W tym wypadku nie zawsze jest to postój remontowy, jednak płukanie czy też czynności z nim związane nie mogą być prowadzone na pracującym układzie olejowym.

Najczęstsze przypadki odstępstwa od tej normy to awarie czy zdiagnozowanie poważnego zanieczyszczenia układu olejowego.