Próbka wiedzy #20

Laboratorium Ecol – co się działo w sierpniu?

1. 1. Klasa czystości a zanieczyszczenia stałe →
2. 2. Sprawdź na ecol.eu →
3. 3. Najbliższe konferencje, w których bierzemy udział
4. 4. Pierwiastek miesiąca →

1. Klasa czystości a zanieczyszczenia stałe

Nie wszystkie oleje są takie same – i nie każda metoda pozwala rzetelnie ocenić poziom zanieczyszczeń.

W przypadku olejów przekładniowych, hydraulicznych czy turbinowych najlepiej sprawdza się oznaczanie klasy czystości według ISO 4406, np. metodą ASTM D7647-24. Wynik w formie kodu (np. 18/16/13) pokazuje liczbę cząstek w trzech przedziałach wielkości. To skuteczne narzędzie do oceny stanu oleju, filtracji i wpływu zanieczyszczeń z otoczenia czy zużycia elementów.

Inaczej wygląda to w olejach silnikowych. Tutaj metoda ISO traci sens – duża ilość naturalnie występującej sadzy i produktów spalania fałszuje wynik, pokazując wysokie wartości (np. 25/23/21) niezależnie od próbki. Dlatego lepiej sprawdza się metoda według PN-C-04178, która określa procentowy udział zanieczyszczeń stałych w próbce.

Wynik wskazuje m.in. na skuteczność filtracji, niecałkowite spalanie paliwa czy obecność produktów degradacji. Zanieczyszczenia mogą zwiększać lepkość oleju, powodować osady i pogarszać wymianę ciepła.

Dobór właściwej metody to podstawa rzetelnej diagnostyki i bezpieczeństwa układu. Pełna treść artykułu znajduje się na naszej stronie:

sprawdź również na ecol.eu:

3. Najbliższe konferencje, w których bierzemy udział:

• 02-03.09.2025: BMP XXVII Sympozjum Naukowo-Techniczne ENERGETYKA BEŁCHATÓW, Bełchatów
• 03.09.2025: Axon – Niezawodność i Utrzymanie Ruchu w zakładach produkcyjnych, Słupsk
• 10.09.2025: Axon – Niezawodność i Utrzymanie Ruchu w zakładach produkcyjnych, Ostróda
• 10-11.09.2025: III Kongres Energetyki Jądrowej, Warszawa
• 16-18.09.2025: 38. Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB, Bielsko-Biała
• 16-18.09.2025: Lubricant Expo 2025, Düsseldorf, Niemcy
• 23-26.09.2025: 16. Międzynarodowe Targi Kolejowe TRAKO, Gdańsk
• 25.09.2025: vgbe Congress 2025, Wiedeń, Austria

4. Pierwiastek miesiąca

Potas (łac. kalium) – pierwiastek zasadowy, który swoją nazwę zawdzięcza potażowi – popiołowi pochodzącego ze spalania węgla drzewnego zawierającego związki potasu wykorzystywanemu dawniej do produkcji mydła. Ze względu na swoje własności może ulec zapłonowi w kontakcie z powietrzem, dlatego należy go przechowywać w oleju parafinowym lub nafcie. Potas znajduje zastosowanie w produkcji nawozów sztucznych, szkła, ceramiki oraz w przemyśle spożywczym i medycznym. Potas ma również bardzo ważne znaczenie biologiczne i mówi się o nim nie tylko w kontekście badania krwi ale również w kontekście badań olejów.

Zastosowanie:

👉 W diagnostyce olejowej potas nie występuje naturalnie w dodatkach uszlachetniających i nie powinien być obecny w czystym środku smarnym.

👉 Jeśli się pojawia, zazwyczaj świadczy o zanieczyszczeniu – najczęściej płynem chłodniczym, w którego składzie może znajdować się właśnie potas.

👉 Wzrost jego stężenia w oleju może też oznaczać obecność innego płynu lub pozostałości po wcześniejszej eksploatacji.

👉 Obecność potasu może również wynikać z przedostawania się zanieczyszczeń z otoczenia lub twardej wody do oleju (zawierającej sole potasu).

Warto pamiętać:

👉 Warto pamiętać, że sam potas nie jest groźny, ale jego obecność bywa pierwszym sygnałem problemu. Dlatego w analizie olejów nawet ślad tak niepozornego pierwiastka może mieć duże znaczenie – i warto mu się przyjrzeć bliżej.